Kısmi Afta Detaylar Belli Oluyor: Suçlular Cezanın Tamamını Değil 4/3’nü Çekecekler

Kısmi afta detaylar belli oluyor: Cezanın tamamını değil dörtte üçünü çekecekler

Suçlunun ıslahını hedefleyen yeni düzenlemeye göre, mükerrer suçtan cezaevinde olanlar “iyi hâl” gerekçesiyle artık cezanın tamamını değil dörtte üçünü çekip şartlı olarak salıverilecek.

AK Parti kısmi af için harekete geçti. Covid-19 zamanı çıkarılan düzenleme genişliyor. Daha önce 31 Temmuz 2023’te cezası kesinleşmiş olan ve denetimli serbestliğine 5 yıl veya daha az süre kalan hükümlüler cezalarını dışarıda tamamlamıştı. Yeni düzenlemeye göre 31 Temmuz 2023’te suçu işlemiş olan ancak cezası belli olmayan hükümlüler de bu haktan faydalanacak.

Yeni düzenlemeye göre, mükerrer suçtan hükümlüler “iyi hâl” gerekçesiyle cezanın tamamını değil, dörtte üçünü cezaevinde geçirdikten sonra şartlı tahliye edilebilecek.

AK Parti ve Adalet Bakanlığının üzerinde çalıştığı yeni yargı paketinde ceza infaz sisteminde yapılacak değişiklik kapsamına mükerrer suçların cezaları da alınacak. Mevcut mevzuatta basit suç sayılan ve mevzuatta ‘Mükerrer suç’ olarak tanımlanan suçları işleyenler herhangi bir indirime tabi olmadan aldıkları cezanın tamamını cezaevinde geçirmek zorunda.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) ‘İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması hâlinde hükümlünün şartlı salıvermeden yararlanamayacağı’ hükmü bulunuyor. Bu nedenle mükerrer suç işleyenler şartlı salıvermeden ve denetimli serbestlikten yararlanamıyor. Ancak diğer suçlar bakımından cezanın infazında belli indirimler uygulanıyor.

KRİTİK TARİH 31 TEMMUZ 2023

Düzenleme kabul edilirse, 31 Temmuz 2023’ten önce suç işlemiş olanlar da kalan cezalarını denetimli serbestlik kapsamında dışarda tamamlayacak. Düzenlemeden, denetimli serbestliğe ayrılmalarına beş yıl veya daha az süre kalanlar faydalanacak. Böylece, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işlemiş olmak kaydıyla, denetimli serbestliğe ayrılmalarına beş yıl veya daha az süre kalanlar, kalan sürelerini denetimli serbestlik altında infaz edecek. Yapılacak yeni düzenleme ‘Kısmi af’ olarak nitelendiriliyor. Eski düzenlemeden 31 Temmuz 2023 itibarıyla sadece cezası kesinleşmiş olanlar faydalanmıştı.

BU KEZ ‘SUÇUN İŞLENDİĞİ TARİH’ ESAS ALINACAK

AK Parti kaynakları, eski düzenlemenin anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğuna tartışmaların da haklılığına dikkat çekerek “İki kişi düşünün; aynı mahkemede yargılandı, aynı cezaları aldılar. Ama birininkinin cezası 31 Temmuz 2023 öncesi kesinleşti, diğerininki sonraya kaldı. Ama bu gecikme de insanların kendilerinden kaynaklanmayan bir gecikme, yargı süreçlerinden kaynaklanan bir gecikme. Burada bir adaletsizlik ortaya çıkıyor. O sebeple 31 Temmuz 2023 tarihi, cezanın kesinleştiği tarih değil, suçun işlediği tarih olarak esas alınmalı. Evrensel hukuk kuralları bunu gerektiriyor” dedi.

SAYI HENÜZ BİLİNMİYOR

AK Parti ve Adalet Bakanlığı kaynakları, yapılacak yeni düzenlemeden faydalanacak olanların sayısının belli olmadığını belirterek “31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işleyenlerin sayısı çıkarılabilir, ancak cezalarının ne zaman kesinleşeceğine dair bir veri olmaz. Şu anda toplam bir sayı ortaya çıkmaz” diye konuştu.

KİMLER YARARLANACAK?
Yeni düzenleme, basit suçları tekrar eden hükümlüleri kapsıyor. Ancak tüm mükerrer suçluların bu yasadan yararlanması söz konusu olmayacak. İlgili hükümlüler, şartlı salıverme süresi geldiğinde bir değerlendirmeye tabi tutulacak. Bu süreçte, mahkûmların cezaevi kurallarına uyumu, toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme riski ve mağdur ya da topluma zarar verme ihtimali gibi kriterler göz önünde bulundurulacak.

Değerlendirme kriterleri şu şekilde sıralanıyor:

Cezaevi kurallarına uyum ve disiplin
Yükümlülükleri eksiksiz yerine getirme durumu
Toplumla yeniden bütünleşmeye hazır olup olmadığı
Suç işleme eğilimi ve tekrar suç işleme riski
İşlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlık
Bu kriterleri sağlayan mükerrer suçlular, cezanın dörtte üçünü tamamladıktan sonra şartlı tahliye edilebilecek.

Suçluya rehabilite

Türkiye Gazetesi’nde yer alan habere göre AK Parti kaynakları, “Tüm suçlarda cezada bir infaz indirimine gidilirken sadece mükerrer suçlar için ayırım yapılması, verilen cezanın neticeleri bakımından adaletsiz bir sonuç ortaya çıkarıyor. Bu durum eleştiriliyor. Esas amaç suçluların rehabilite edilip topluma kazandırılması. Ama mükerrer bir suçtan içerideysen iyi hâlli olsan bile bir indirim uygulanmıyor. Hiçbir teşvik olmadığı için mükerrer suçlular cezaevinde daha fazla sorun çıkarabiliyor. Bu durumda olanların iyi hâli teşviki, topluma kazandırılması için onlara da bazı indirimler uygulanması gerekiyor” dedi.

İyi hali teşvik

Adalet Bakanlığı kaynakları da basit suçları tekraren işleyenlerin cezalarının tamamını cezaevinde geçirmek zorunda olduklarını hatırlatarak, “Onların cezalarının 4/4’ünü cezaevinde çekmeleri, iyi hâl açısından olumsuz bir durum. Yani iyi hâl sonuç vermiyor. Cezaevlerinde iyi hâli teşvik etmemiz lazım. 4’te dördünü cezaevinde tamamlamak yerine dörtte üçünü hapiste, kalanı dışarıda infaz olmalı. Cezaevlerinde cezasını çekerken iyi hâlli olursa dörtte üçünü çekip, gerisini şartlı salıverme olarak dışarıda geçirme olabilir” diye konuştu. 

MHP de destekliyor

MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız da, ‘terör hükümlülerine infazın 3/4 uygulandığı yerde, mükerrire 4/4 uygulamanın adil olmadığını’ dile getirerek, yeni yapılacak düzenlemeye destek vereceklerini açıklamıştı. AK Parti kaynakları bu konuda muhalefet partileri ile de uzlaşma aranacağını ve düzenlemenin ortak önerge ile gündeme getirileceğini kaydetti.

4/4 değil, 4/3 olacak
Yeni düzenleme hayata geçerse art arda suç işleyip cezaevine girenler ‘iyi hâlli olmaları şartıyla’ aldıkları cezanın tamamını değil, dörtte üçünü cezaevinde, kalanını dışarda infaz edebilecekler.   Örneğin, mükerrer suç nedeniyle cezaevine giren biri 10 yıl ceza almışsa, bu kişi cezasının 7,5 yılı cezaevinde, kalan 2,5 yılını ise dışarıda infaz edebilecek. CMK’da basit yargılama usulleri adli para cezası veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlar için uygulanıyor. Bu kapsama giren suçlar arasında basit yaralama, hakaret ve tehdit gibi suçlar bulunuyor.

Tamamını kapsamayacak

Mükerrer suç nedeniyle cezaevinde bulunanların tamamının bu düzenlemeden yararlanması söz konusu olmayacak. Şartlı salıverilme süresi geldiğinde hükümlünün tutum ve davranışları değerlendirilecek ve olumlu ise hükümlü şartlı salıverilmeden faydalanabilecek, aksi hâlde hapis cezasının infazına devam edilecek.

Bu durumdaki hükümlülerin, cezaevi kurallarına uyup uymadığı, yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirip getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı hususlarında idare ve gözlem kurulu tarafından değerlendirmeye tabi tutulacak. Ayrıca, işlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlığı da dikkate alınacak.

Kaynak – https://www.karar.com/guncel-haberler/kismi-afta-detaylar-belli-oluyor-cezanin-tamamini-degil-dortte-ucunu-1936970